Duurzaam kantoor ontwikkelingsbank in Den Haag
7500 m2 | Den Haag | 2020 | Ontwerp & realisatie
Voor een ontwikkelingsbank in Den Haag hebben wij het kantoor opnieuw mogen inrichten. We hebben het interieur ontworpen en hebben als hoofdaannemer van het project de volledige regie over de realisatie gevoerd. Het pand telt zes verdiepingen, waarvan wij de bovenste 5 etages volledig hebben verbouwd. In totaal beslaat het project 7500 m2. Bovendien is er gedurende de verbouwing in het naastgelegen pand nog eens 1800 m2 gehuurd, die dezelfde look & feel als het hoofdgebouw heeft gekregen. Bijzonder kenmerk van dit huisvestingsproject is de hoge duurzame ambitie.
Groei als aanleiding voor verandering
Doordat de organisatie de afgelopen jaren een flinke groei heeft doorgemaakt, was de bestaande inrichting niet meer geschikt. Bovendien wilde de organisatie een nieuwe manier van werken implementeren waarin flexibiliteit, samenwerken en duurzaamheid centraal zouden staan. Uit een onderzoek dat onder de medewerkers werd gehouden, bleek dat er heel veel behoefte was aan werkplekken waar je geconcentreerd kunt werken. Dit was o.a. reden om de stap te maken naar een activity based werkconcept, waarbij niemand een eigen werkplek heeft. Duurzaam, agile, wendbaar, flexibel en toekomstgericht waren de criteria voor het huisvestingsproject. Daarnaast moest de werkomgeving aansluiten op de cultuur en ambitie van de organisatie: change lives by making impactful investments in a sustainable society.
Uitgangspunten voor het ontwerp
Op basis van deze criteria heeft ons team een ontwerp gemaakt waarin de volgende punten een belangrijke rol spelen: duurzaam, representatief, trots op de organisatie, akoestiek, thuis voelen, verbonden voelen, vitaliteit en identiteit. De indeling van de vijf verdiepingen zijn identiek, maar elke verdieping heeft een eigen accentkleur, zodat het voor de gebruikers makkelijk te herkennen is waar zij zich bevinden. De accentkleuren zijn gebaseerd op de uiting van de Sustainable Development Goals, de 17 duurzame ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties (o.a. de strijd tegen armoede, de zorg voor schoon drinkwater, het stimuleren van beter onderwijs in ontwikkelingslanden en klimaat).
Opdrachtgever Susanne Kamp: “Wat ben ik super trots op dit project, de co-creatie met Rever, de wendbaarheid waarbij wij het geleerde direct hebben toegepast en de verwezenlijking van de duurzame doelstellingen. Door de intense samenwerking ervaarde ik Marieke de Boer en Maarten Vink eerder als fijne collega’s dan als een externe partij. Het eindresultaat is een hele inspirerende werkomgeving waarbij duurzaamheid, verbinding en de mens centraal staat.”
Elke verdieping heeft een Social area, Focus & Concentration area en Meeting & Collaboration area:
• In de Social area bevinden zich de pantry, informele zitjes en diverse storytelling elementen die belangrijke informatie over de organisatie en haar doelen overdragen;
• In de Focus & Concentration area bevinden zich de werkplekken en een bibliotheek. Omdat geconcentreerd werken heel belangrijk is voor deze organisatie, is er gebruik gemaakt van wanden met een zeer hoge akoestische waarde en zijn er veel middelen toegepast die ten goede komen aan de akoestiek, allemaal gebaseerd op metingen die ter plekke gedaan zijn;
• In de Meeting & Collaboration area bevinden zich basecamp rooms, vergaderruimtes (incl. middelen voor videoconferencing), phone boots en interaction rooms.
Door de gehele werkomgeving is groenvoorziening toegepast: als privacy afscheiding en als belangrijk onderdeel van de sfeerbeleving. Daarnaast is er natuurlijk gezorgd voor voldoende lockers en garderobes en een beperkt aantal kasten die afsluitbaar zijn. Het toepassen van groen in de werkomgeving is niet alleen gedaan vanwege de vele positieve effecten hiervan, er is ook voor gekozen vanuit het duurzame karakter van dit project.
Gedurende zo’n omvangrijk huisvestingstraject als dit, moeten er continu weloverwogen keuzes gemaakt worden. Deze keuzes zijn steeds getoetst op de volgende aspecten (in willekeurige volgorde): kwaliteit, esthetiek, budget, akoestiek en duurzaamheid.
(interieur-)architect Chris Hiep: “De kracht van dit project is enerzijds het duurzame karakter, anderzijds de omvangrijke aandacht voor akoestiek. In beide hebben we heel veel tijd en energie gestoken. De genomen maatregelen rondom akoestiek dragen enorm bij aan de prettige werkomgeving die het is geworden. Bovendien zit de storytelling echt verweven door het hele project, het is niet als een extra laag toegevoegd. Het eindproduct is eigenlijk gelijkmatig gevoed door deze 3 disciplines, er zijn weloverwogen keuzes gemaakt zonder veel compromissen te moeten sluiten. Dat maakt het een heel sterk project.”
Samenwerkingspartners: duurzaamheid, akoestiek en change management
Duurzaamheid, akoestiek en het doorvoeren van een nieuwe manier van werken waren in dit omvangrijke project dusdanig belangrijk dat wij externe expertise hebben ingeschakeld. We hebben nauw samengewerkt met duurzaamheidsadviseur BenR, met ingenieursbureau M+P en met de changemanagers van Proven Partners.
- Duurzaamheid: alle (materiaal-)keuzes die we tijdens dit interieurproject hebben gemaakt, zijn door de trechter gegaan: kan het opnieuw gebruikt worden, kan een ander het gebruiken, kunnen we onderdelen hergebruiken? Re-use of recycle is steeds het uitgangspunt geweest. Door de lat hoog te leggen, zijn alle keuzes zeer kritisch overwogen.
- Akoestiek: in het gehele interieur zijn, op basis van metingen op locatie, materialen en oplossingen toegepast die bijdragen aan een zeer prettig akoestisch klimaat.
- Change Management: onze opdrachtgever heeft gedurende het hele proces heel veel aandacht besteed aan het meenemen van de medewerkers in de verandering, onder begeleiding van Proven Partners. Er is continu gecommuniceerd over keuzes die gemaakt werden, waarom er bepaalde keuzes werden gemaakt en wat er zou gaan veranderen met de nieuwe manier van werken. Alles was gericht op het creëren van draagvlak, een zeer belangrijke factor om de nieuwe werkomgeving te laten slagen.
Programma van Eisen voor duurzaamheid
In samenwerking met duurzaamheidsadviseur BenR, ook wel het ‘duurzame geweten’ van dit project, is vooraf een Programma van Eisen opgesteld. De eisen zijn geordend per duurzaamheidsthema, zoals onder meer gezondheid, energie en afval. Elke eis gaf een doelstelling weer, gebaseerd op principes vanuit verschillende meetmethodes voor duurzaamheids-certificeringen zoals BREAAM-NL en WELL Building Standard. Een certificering nastreven is nooit een doel geweest. Bij het formuleren van het PvE voor duurzaamheid, zijn op basis van interviews en de ambities van de organisatie bewuste functionele keuzes gemaakt voor de duurzaamheidsdoelstellingen. De bewustwording van alle keuzes op het gebied van duurzaamheid, maakt het een bijzonder project, omdat dit echt is toegespitst op de opdrachtgever. Denk dan onder meer aan keuzes op het gebied van luchtkwaliteit en luchtverdeling, energiegebruik, watergebruik, verlichting, thermisch comfort, akoestisch comfort, visueel contact met buiten, afvalscheiding, het stimuleren van lichaamsbeweging, materiaalkeuzes en het toepassen van planten en innovatievere technieken.
Hergebruik van bestaande middelen
Behalve het hergebruiken van meubilair, is er gekeken naar welke materialen uit het huidige interieur bruikbaar waren voor het nieuwe interieur. Zo is er hout van kasten gebruikt voor het samenstellen van storytellingelementen en plantenbakken. Deze beslissingen zijn niet zomaar genomen, alle kosten en baten zijn doorgerekend, zodat het ook écht duurzame oplossingen zijn, en geen wassen neus. Door het hergebruiken van meubilair en materialen, worden de duurzame ambities van deze organisatie duidelijk naar voren gebracht, bovendien werkt het ook de andere kant op: het versterkt hun verhaal.
Storytelling voor het overdragen van waardes en identiteit organisatie
Storytelling zit volledig verweven in dit project. Je vindt het terug op elke verdieping, rondom de kern van het gebouw, daar waar de meeste (sociale) interactie plaatsvindt. Op visuals, posters en tv-schermen die onderdeel zijn van het interieur, worden kernwaarden, uitspraken en beelden weergegeven van waar de organisatie voor staat, voor welke doelgroep zij werken en in welke gedeeltes van de wereld zij dit doen. Dit draagt bij aan het nastreven van de ambitie van de organisatie: change lives by making impactful investments in a sustainable society.
